قوانین مندل
- اصطلاحات مهم :
- آلل: فرم های مختلف یک ژن را گویند که در نتیجه موتاسیون می باشد.
- لوکوس: محل قرار گرفتن ژن روی کروموزوم را لوکوس گویند.
- هموزیگوت: موجودی است ، که از ترکیب دو گامت یک شکل به وجود آمده و گامتهای یک شکل هم تولید می کند.
- هتروزیگوت: موجودی که از ترکیب گامتهای مختلف به وجود آمده و گامتهای مختلف هم تولید می کند .
- ژنوتیپ: ترکیب ژنی یک موجود را گویند . (مجموعه ژن های رسیده از والدین)
- فنوتیپ: فرم و شکل ظاهری یک موجود زنده را گویند.
- صفات مندلی: صفاتی را گویند که دارای دو صفت متقابل بوده و یکی بر دیگری غالبیت کامل داشته باشد.
- هیبرید: تلاقی بین دو فرد که در یک یا تعدادی ژن با یکدیگر تفاوت دارند.
- تست کراس: کراس بین ژنوتیپ نامعلوم با هموزیگوت مغلوب را گویند.
- آمیزش منوهیبریدی (قانون اول مندل): به آمیزش بین دو موجود که نسبت به یک صفت هتروزیگوت هستند، آمیزش منوهیبریدی گویند.
- اصل جدایی: هر ژن توسط دو آلل کنترل می شود که این دو آلل در هنگام تشکیل گامت از هم جدا می شوند.
- اصل ترتیب یا جور شدن مستقل: آلل های مختلف در موقع تشکیل گامت به طور مستقل جدا می شوند و تاًثیری بر هم ندارند .
قانون هم شکلی: وقتی در هموزیگوتها با آلل های متفاوت با هم آمیزش داده شوند تمام زاده ها یکسان و هتروزیگوت بوده که شبیه والد غالب خواهند بود
- روابط بین آللی:
- غالبیت کامل: در این مدل یک آلل دیگر غلبه کامل دارد و اثر خود را بروز می دهد .
- هم بارزی: وقتی که هر دو آلل ویژگی های خود را به نسبت مساوی بروز دهند . مانند آلوزیم که به فرم های مختلف یک آنزیم گفته می شود.
نیم بارزی یا غالبیت نا کامل: در این حالت هر دو آلل مقداری از اثر خود را نشان می دهند و موجود هتروزیگوت حد واسطی از صفات دو آلل را بروز می دهد. .
- آلل کشنده:
هر گاه یک آلل باعث مرگ یک موجود چه قبل و چه بعد از تولد شود آلل کشنده گویند.
